Cúm không chỉ đơn giản là một cơn “cảm vặt” như nhiều người vẫn lầm tưởng. Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Vậy làm thế nào để chủ động phòng tránh bệnh cúm mùa? Phương pháp nào mang lại hiệu quả cao nhất?
Tìm hiểu về bệnh cúm mùa
Cúm mùa là một loại bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus cúm (Influenza virus) gây ra, với tốc độ lây lan rất nhanh. Bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi đối tượng, từ trẻ em đến người lớn. Virus cúm chủ yếu lây truyền qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc qua việc chạm vào các bề mặt nhiễm virus.
Cúm mùa: kẻ giết người thầm lặng
Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu (khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương), cúm mùa không chỉ là một bệnh lý thông thường. Nếu chủ quan, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, suy hô hấp, viêm cơ tim hoặc nhiễm trùng huyết, đặc biệt là ở những người có bệnh nền.
“Mỗi năm, cúm mùa cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn người trên thế giới. Những người có hệ miễn dịch suy yếu, mắc bệnh tim mạch, tiểu đường hoặc phụ nữ mang thai có nguy cơ biến chứng cao hơn rất nhiều”, bác sĩ Thiệu cho biết.
Virus cúm thường thuộc chủng A và B, với các triệu chứng phổ biến như sốt, đau đầu, ho và mệt mỏi toàn thân. Tuy nhiên, nhiều người vẫn đánh giá thấp mức độ nguy hiểm của bệnh, cho rằng cúm chỉ là bệnh nhẹ và có thể tự khỏi. Trên thực tế, nếu không được điều trị đúng cách, cúm có thể gây ra viêm phổi, suy hô hấp và thậm chí tử vong, đặc biệt ở nhóm đối tượng có bệnh nền.
Việc bỏ qua các dấu hiệu ban đầu hoặc điều trị không đúng cách có thể làm tình trạng bệnh diễn biến nghiêm trọng hơn. Nhiều trường hợp đáng tiếc đã xảy ra, chẳng hạn như câu chuyện của nữ diễn viên Từ Hy Viên mà nhiều người từng biết. Điều này cho thấy, việc chủ động phòng bệnh cúm là vô cùng quan trọng và không thể xem nhẹ.
Biến chứng nguy hiểm của cúm mùa
Theo BS Thiệu, khi mắc cúm mùa, người bệnh cần đặc biệt lưu ý những dấu hiệu cảnh báo biến chứng nghiêm trọng như:
- Thở gấp, khó thở.
- Môi, đầu ngón tay tím tái.
- Mất tỉnh táo, lơ mơ hoặc thân nhiệt hạ dưới 36⁰C.
- Đau tức ngực, huyết áp giảm.
- Nôn ói liên tục, không thể ăn uống, có dấu hiệu mất nước như môi khô, mắt trũng.
- Những triệu chứng trên có thể là dấu hiệu của viêm phổi nặng, suy hô hấp hoặc suy đa tạng. Nếu không được can thiệp kịp thời, nguy cơ tử vong là rất cao.
Con đường lây lan của cúm mùa
Virus cúm chủ yếu lây qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi. Nếu hít phải hoặc chạm tay vào bề mặt có virus rồi đưa lên mắt, mũi, miệng, bạn cũng có thể bị nhiễm bệnh.
Ai có nguy cơ cao nhiễm bệnh
Những nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nặng bởi cúm mùa gồm:
- Trẻ nhỏ, người cao tuổi.
- Người có bệnh lý nền như tim mạch, tiểu đường, bệnh hô hấp mãn tính.
9 cách để phòng tránh bệnh cúm hiệu quả
1. Tránh xa đám đông
Cúm mùa rất dễ lây qua giọt bắn khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, đặc biệt trong môi trường đông đúc. Vì vậy, nếu khu vực bạn sinh sống đang có dịch cúm, hãy cân nhắc hạn chế tham gia các sự kiện đông người để giảm nguy cơ nhiễm bệnh. Giữ khoảng cách cũng giúp bảo vệ những người xung quanh, đặc biệt là người cao tuổi, trẻ nhỏ hoặc người có sức đề kháng yếu.
2. Tránh tiếp xúc gần với người bệnh
Nếu có người thân, đồng nghiệp hoặc bạn bè bị cúm, hãy cố gắng tránh tiếp xúc gần để hạn chế nguy cơ lây nhiễm. Cúm có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp, vì vậy, việc duy trì khoảng cách an toàn là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân. Đồng thời, nếu bạn có triệu chứng cúm, hãy tự cách ly và nghỉ ngơi đầy đủ để tránh lây bệnh cho người khác.
3. Đeo khẩu trang hoặc che miệng và mũi khi ho
Khi ho hoặc hắt hơi, bạn nên đeo khẩu trang hoặc dùng khăn giấy, khuỷu tay che miệng và mũi để ngăn virus phát tán ra môi trường. Đây là thói quen đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng, không chỉ trong mùa cúm mà còn giúp giảm nguy cơ lây lan nhiều bệnh truyền nhiễm khác.
4. Rửa tay thường xuyên
Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây là biện pháp hữu hiệu giúp loại bỏ virus cúm. Đặc biệt, sau khi ho, hắt hơi, đến nơi công cộng hoặc trước khi ăn uống, bạn nên rửa tay ngay. Nếu không có xà phòng, hãy sử dụng dung dịch sát khuẩn có ít nhất 60% cồn để đảm bảo vệ sinh.
5. Không chạm tay vào mắt, mũi, miệng
Một thói quen không tốt mà nhiều người mắc phải là chạm tay vào mặt, bao gồm cả mắt, mũi và miệng. Đây là những con đường chính mà virus cúm có thể xâm nhập vào cơ thể. Do đó, hãy cố gắng hạn chế tối đa việc chạm tay vào những vùng này, đặc biệt khi bạn đang ở nơi công cộng. Thay vì chạm tay vào mặt, hãy sử dụng khăn giấy hoặc vật khác để hỗ trợ bạn khi cần thiết.
6. Tự tăng cường hệ thống miễn dịch cho bản thân
Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp giảm nguy cơ mắc cúm. Hãy duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đủ vitamin và khoáng chất từ rau xanh, trái cây. Uống đủ nước, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên cũng là cách hiệu quả để nâng cao sức đề kháng.
7. Làm sạch và khử trùng các bề mặt
Không chỉ giữ tay sạch, bạn cũng nên thường xuyên lau dọn, khử trùng các bề mặt hay tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn phím, điện thoại, điều khiển từ xa… Điều này giúp hạn chế sự lây lan của virus và tạo môi trường sống trong lành hơn.
8. Đi khám bác sĩ nếu phát hiện các triệu chứng bất thường
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng cúm nào, ngay cả những triệu chứng nhẹ, hãy đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Đừng chờ đợi cho đến khi bệnh trở nặng mà hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay khi có dấu hiệu bất thường. Bác sĩ có thể giúp bạn xác định liệu bạn có thật sự mắc cúm hay không và đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp. Việc phát hiện sớm sẽ giúp bạn hồi phục nhanh hơn và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
9. Tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, việc tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ bạn khỏi bệnh cúm. Vaccine sẽ giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus cúm, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nghiêm trọng. Nên tiêm vaccine trước khi mùa cúm bắt đầu, nhằm đảm bảo cơ thể đã có đủ thời gian để tạo ra kháng thể. Đừng ngần ngại hỏi bác sĩ về thời điểm và quy trình tiêm vaccin để bảo vệ sức khoẻ của mình và những người xung quanh.
Kết luận
Trong mùa cúm, việc phòng tránh bệnh cúm là nhiệm vụ không chỉ của riêng ai mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về bệnh cúm mùa, các biến chứng nguy hiểm của nó, cũng như những biện pháp cụ thể mà mỗi người có thể thực hiện để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Hy vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp mọi người có thêm thông tin hữu ích và chủ động hơn trong việc phòng ngừa căn bệnh này. Hãy luôn nhớ rằng phòng bệnh hơn chữa bệnh, và một chút cẩn trọng hôm nay có thể giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho cả tương lai.